Veiligheidsplan

De jeugdrechter of een gemandateerde voorziening stelt vast dat een kind in een onveilige situatie verblijft. Tot voor kort werden deze kinderen uit huis geplaatst. Nu is er een alternatief om te werken met een veiligheidplan waarmee bepaald wordt of kinderen al dan niet in het gezin kunnen blijven.

Daarnaast wordt het veiligheidsplan ook ingezet om te bepalen wanneer een kind terug naar een veilige thuissituatie kan.

Het opstellen van een veiligheidsplan is een methodiek waarbij een professionele procesbegeleider samenwerkt met de ouders en hun netwerk. Een netwerk kan bestaan uit familieleden, vrienden, buren, sportcoaches, leiders van de jeugdbeweging of andere personen die belangrijk zijn voor het gezin.

De procesbegeleider ondersteunt de ouders en het netwerk om antwoorden te geven op de veiligheidsdoelen die opgelegd zijn door de jeugdrechter of een gemandateerde voorziening. In dit proces worden de zorgen en verwachtingen duidelijk benoemd. Er is ook aandacht voor wat goed gaat. Met het netwerk worden concrete afspraken gemaakt die een antwoord moeten bieden op de bodemeisen voor veiligheid.

Voorbeelden binnen deze methodiek van veiligheid zijn onder andere:

  • Het kind krijgt een stem zodat zijn of haar zorgen en wensen worden meegenomen in de oplossingen.
  • Het kind krijgt een woord en beeld dat uitlegt wat er gebeurt en wie wat gaat doen om te helpen.
  • Het kind krijgt een vertouwenspersoon binnen het netwerk bij wie het kind steeds terecht kan.
  • Het kind kiest een veiligheidsobject waarmee het op een onopvallende manier onveiligheid kan signaleren.
  • De afspraken gemaakt in het kader van de veiligheidsdoelen worden altijd getest. 
  • Iemand uit het netwerk wordt voorzitter zodat het netwerk zonder de procesbegeleider verder kan. De taak van de voorzitter is om het netwerk regelmatig samen te roepen en te rapporteren aan de jeugdrechter of een gemandateerde voorziening om de veiligheid blijvend te garanderen. 
  • ...

In de Wiekslag werken we met veiligheidplannen gebaseerd op de theorieën van Signs of Safety (Turnell en Edwards, 2009), Signalen van veiligheid (interne opleiding Vraagkracht Nederland), Partnering for safety (Parker, 2011,2012) en samenwerken aan veiligheid (een combinatie van Signs of Safety en Partnering for safety) en Family Finding (Campbell, 2010). Op basis van deze pedagogische modellen is in de Wiekslag een eigen systeem ontwikkeld. 

Het begeleidend personeel van de Wiekslag (directie, coördinatoren, begeleiders) is getraind in de basisprincipes van veiligheidplanning. Een werkgroep van procesbegeleiders is hierin gespecialiseerd.

Campbell, K. (2010a). Basic family finding practice scaffold. Oakland, CA: National Institute for Permanent Family Connectedness, Seneca Center.

Turnell, A., en Edwards, S. (2009). Veilig opgroeien. De oplossingsgerichte aanpak Signs of Safety in jeugdzorg en kinderbescherming. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Parker, S. (2011). Signs of Safety Case Consultation Process. A process for consulting on child protection cases using the Signs of Safety Risk Assessment and Planning Framework. Aspirations Consultancy.

Parker, S. (2012). The Signs of Safety Assessment and Planning Framework. A detailed exploration of how use the SoS framework to undertake comprehensive child protection risk assessment and planning in collaboration with families. Aspirations Consultancy.